ABD, Ukraynalı ve Haitili göçmenlere “Gönüllü Dönüş” için 250 milyon dolarlık teşvik planını açıkladı. Donald Trump yönetimi, geçici koruma statüsündeki göçmenleri ülkelerine dönmeye teşvik etmek amacıyla 250 milyon dolarlık bir dış yardım fonunu yeniden yapılandırdı. Plan, öncelikli olarak Ukrayna ve Haiti vatandaşlarını hedeflese de Afganistan, Suriye ve Yemen gibi çatışma bölgelerinden gelenleri de kapsıyor.
Resmi adı henüz duyurulmayan program kapsamında, ABD’de bulunan göçmenlere “gönüllü dönüş” karşılığında yol masrafları, yeniden yerleşim desteği ve insani yardım gibi finansal teşvikler sunulacak. Trump yönetimi, bu adımın “sürdürülebilir insani çözümler” üretmeyi amaçladığını ve göçmenler üzerindeki baskıyı azaltacağını savunuyor.
Gönüllülük Maskesi Altında Zorlama
İnsan hakları örgütleri ve hukukçular, planı uluslararası hukukun temel ilkelerine aykırı buluyor. Amerikan Göçmenlik Konseyi, “Geri dönüşün ‘gönüllü’ olduğu iddiası gerçekçi değil. Ukrayna’da savaş, Haiti’de siyasi kaos devam ederken, bu kişilerin güvenliği nasıl sağlanacak?” ifadelerini kullandı. Uluslararası Mülteci Hakları Derneği ise, “Bu plan, ‘geri göndermeme’ ilkesini ihlal riski taşıyor” uyarısı yaptı.
Özellikle aktif çatışma bölgelerinden kaçanların geri gönderilmesi, Birleşmiş Milletler Mülteciler Sözleşmesi’nde yer alan non-refoulement (geri göndermeme) ilkesiyle çelişiyor. Uzmanlar, ABD’nin bu adımının diğer ülkelerde benzer politikalar için emsal oluşturabileceğine dikkat çekiyor.
Beyaz Saray sözcüleri, “Hiç kimse zorla gönderilmeyecek. Bu, ülkelerinde kalıcı barış için çalışan bireylere bir seçenek sunuyor” açıklamasını yaptı. Ancak, özellikle Afgan mültecilerin Taliban yönetimi altında karşılaşabileceği tehlikeler, planın etikliğini tartışmaya açıyor.
