Gece yarısı kapıya dayanan sivil polis ekiplerinin “45 dakikanız var” uyarısı, onlarca yıldır Pakistan’da yaşayan yüz binlerce Afgan için ölüm fermanına dönüştü. Belge sahibi olmayanları hedef alan sınır dışı kampanyası hayatlarını kurdukları kentten apar topar ayrılmak zorunda bıraktı.
Son iki ayda 80 binden fazla kişinin sınırdışı edildiği ve 600 bine yakın insanın daha tehlike altında olduğu devasa bir insani çöküşün simgesi haline geldi. Pakistan İçişleri Bakanlığı yetkililerinin “Yasal ikameti olmayanları barındıranlar cezalandırılacak” açıklaması, kampanyanın acımasız yüzünü ortaya koyuyor.
BELGELER YOK HÜKMÜNDE
2017’de verilen ve yasal kalış hakkı sağlayan “Afgan Vatandaş Kartları”, Ocak 2025’te tek taraflı kararla geçersiz kılındı. BM Mülteci Örgütü’nün geçerli saydığı kayıt belgelerinin de Haziran sonunda işlevini yitirecek olması, Pakistan’da bulunan Afganlılar arasında paniği derinleştiriyor.
Polis baskınlarında evlerine 45 dakikalık ultimatom verilen aileler, çocuklarını uykudan kaldırarak sadece taşıyabildikleri eşyalarla yollara düştüğünü aktarılıyor. Güvenlik güçlerinin kimlik belgelerini yırttığı ve rüşvet talebinde bulundukları da yetkililer tarafından kayıt altına alınmış durumda.
Taliban yönetimi, sınır dışıları İslama aykırı olarak nitelese de, Pakistan Dışişleri Bakanı’nın Kabil ziyareti gerilimi düşüremedi. Mart ayında Pakistan-Afganistan sınır kapısı Torkham’daki çatışmalar, binlerce tırın mahsur kalmasına ve milyonlarca dolarlık ticari kayba yol açmıştı. Pakistan, Taliban’ı sınır ötesi saldırılardan sorumlu tutarken, mülteciler bu güç mücadelesinin başlıca kurbanı haline geliyor.
TORKHAM CEHENNEMİ
Sınırdaki geçiş kampında günde 150 aileye 10 bin Afgani (145$) ve SIM kart dağıtılıyor, ancak kalış süresi 72 saatle sınırlı. Kurban Bayramı sonrasında geçişlerde büyük artış olduğu ve kaynakların tükendiği belirtiliyor. Hükümet yetkilileri, kampanyayı terörle mücadele ve ekonomik krizden dolayı başlatıldığının altını çiziyor. Ülkede resmi işsizliğin yüzde 8, yoksulluğun ise 13 milyon kişiyi vurduğuna dikkat çekilerek, “Mülteciler günah keçisi ilan ediliyor” eleştirileri yapılıyor.
ABD yönetiminin insani yardımları dondurma kararı, Afgan Kızılayı’nın 24 milyon dolarlık acil ihtiyacının askıya alınmasına neden oldu. BM’nin “22.9 milyon Afgan açlık sınırında” raporuna rağmen, dünyanın gözü önünde süren bu insanlık dramına müdahale gecikiyor. Pakistan’da NATO ile işbirliği yapan Afganların Taliban tehdidi altında olduğuna dikkat çekiliyor. Bu kişilerin geri gönderilmesinin ‘idam’ anlamına geldiği ifade ediliyor. BM’e göre, 2025 sonuna kadar 3 milyon kişinin daha sınır dışı edileceğini öngörülüyor.
