Danimarka, başta Bangladeş ve Nepal’den gelen öğrencilerin sayısındaki ani artış ve bu öğrencilerin “Danimarka işgücü piyasasına arka kapı” olarak öğrenci vizesini kullanabildiği yönündeki endişeler nedeniyle köklü bir önlem paketini devreye sokuyor. Yeni düzenlemelerle, bu üçüncü ülke vatandaşlarının Danimarka üniversitelerine, özellikle de yüksek lisans programlarına kabul edilmesinin “önemli ölçüde zorlaşacağı” açıklandı.
Yüksek Öğretim ve Araştırma Bakanlığı tarafından yapılan son araştırma, alarm zillerinin çalmasına neden oldu. Aarhus Üniversitesi’ndeki Bangladeşli öğrencilerin yaklaşık üçte birinin “eğitim odaklı görünmediği”, bunun yerine Danimarka’da kalma fikriyle motive olduğu tespit edildi. Bu gruptaki öğrencilerin sadece yaklaşık üçte ikisi sınavlarını geçerken, diğer uluslardan öğrencilerde bu oran %90 seviyesindeydi. Bangladeşli öğrencilerin 2023 ve 2024’teki birinci sınıf bırakma oranı %13 iken, bu oran diğer uluslararası öğrencilerde sadece %4’tü.
Göçmenlik ve Uyum Bakanlığı, bu durumu “yüksek öğretim müfredatının Danimarka işgücü piyasasına bir arka kapı olarak istismar edildiği” şeklinde yorumluyor. Bakanlık, “Son yıllarda özellikle Bangladeş ve Nepal’den gelen öğrenci ve eşlerinde büyük bir artış gördük. Bu iki ülkeden gelen öğrencilerin, diğer yabancılara kıyasla daha yüksek bir bırakma oranına sahip olduğunu ve akademik ve dil seviyeleri konusunda zorluklar yaşadığını biliyoruz. Aynı zamanda, diğer yabancı öğrencilerden daha fazla çalışıyorlar ve bu, çok daha büyük ölçüde, vasıfsız işlerde çalışmak anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.
HÜKÜMETİN SIKI ÖNLEM PAKETİ NELERİ İÇERİYOR?
Danimarka hükümeti, sorunu kökünden çözmek için çok yönlü bir paket açıkladı. İlk olarak, üniversitelerin, bir derece programına kabul teklif etmeden önce yabancı eğitim belgelerini doğrulaması için ulusal bir şart getiriliyor. Üniversitelerin inisiyatifine bağlı olarak, belirli durumlarda giriş sınavları veya hedeflenmiş dil testleri uygulanabilecek. Üçüncü ülke vatandaşı öğrenciler için aile üyelerini getirme imkanı tamamen kaldırılıyor.
Başarıyla tamamlanan bir akademik kursun ardından verilen oturum izni süresi, mevcut otomatik 3 yıldan 1 yıla indiriliyor. Yabancıların “sahte belgelere dayanarak öğrenci oturma izni almasını” zorlaştırmak için bürokratik denetim prosedürleri artırılıyor.
ASİ ÇOCUKTAN GÖÇMENLİK HAMLESİ
Danimarka’nın bu hamlesi, ülkenin son on yıldır sistematik olarak uyguladığı sıkı göçmenlik politikalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor. Danimarka, Avrupa Birliği’nin göç politikalarında bir zamanlar “asi çocuk” olarak anılırken, şimdi AB’nin sığınmacı yaklaşımında radikal bir dönüşümün mimarı haline gelmiş durumda. 2019’daki yasayla kalıcı oturum iznini sıkı koşullara bağlayan ve geçici korumayı norm haline getiren ülke, Suriye’nin bazı bölgelerini güvenli ilan ederek sığınmacıların oturma iznini iptal eden ilk Avrupa ülkesi oldu. Sosyal Demokratların liderliğindeki hükümet, genellikle sağcı hükümetlerle özdeşleştirilen katı göç politikalarını uygulayarak, Avrupa’da bu alanda farklı bir siyasi pozisyon sergiliyor.
NİTELİKLİ GÖÇ TEŞVİKİ
İronik bir şekilde, Danimarka hükümeti öğrenci yollarını sıkıştırırken, aynı zamanda nitelikli yabancı işgücünü çekmek için de yeni yollar sunuyor. Özel sektör ve kamu sektöründen gelen yoğun talep üzerine, Danimarka, işgücü açığı bulunan sektörlerde çalışmak isteyen yabancı profesyoneller için oturma ve çalışma izni sürecini hızlandıran “Pozitif Liste”yi (Positive List) genişletiyor.
1 Temmuz 2025 itibarıyla güncellenen listelerde, yüksek eğitimli profesyoneller için 190 ve vasıflı işler için 65 iş unvanı yer alıyor. Bu liste, özellikle teknoloji, mühendislik, sağlık hizmetleri ve inşaat gibi sektörlerdeki açıkları kapatmayı hedefliyor. Bu durum, Danimarka’nın göçmenlik stratejisinin özünü ortaya koyuyor: İhtiyaç duyulan nitelikli işgücünü seçerek ve teşvik ederek almak, diğer yollarla ülkeye girişi ise sıkı denetimlerle sınırlamak.
