Birleşmiş Milletler (BM), Başkan Donald Trump yönetiminin göçmen ve sığınmacılara yönelik sert tutumunun uluslararası hukukun temel ilkelerini ihlal ettiği yönündeki endişelerini en üst düzeyde dile getirdi. BM Mülteciler Yüksek Komiseri (UNHCR) Filippo Grandi, ABD’nin sığınmacıları can güvenliklerinin tehlikede olabileceği ülkelere sınır dışı etme uygulamalarını “kabul edilemez” olarak nitelendirerek, gelişmiş ülkelerin küresel mülteci krizindeki sorumluluklarından kaçmak için siyaseti ve milliyetçiliği bir bahane olarak kullandığını vurguladı.
MÜLTECİ YÜKÜNÜ YOKSUL ÜLKELER TAŞIYOR
Grandi, UNHCR yürütme komitesinde yaptığı konuşmada, ABD’nin mevcut sınır dışı uygulamalarının ve Avrupa’daki bazı benzer yaklaşımların, mültecileri korumak için tasarlanmış uluslararası yasal prensiplerle tutarlı olmadığını belirtti. “Gerek Avrupa’daki mevcut tartışmaların gerekse Amerika Birleşik Devletleri’ndeki gibi bazı sınır dışı uygulamalarının, gerçek sorunları uluslararası hukuka aykırı yöntemlerle ele almasından endişe duyuyorum,” diyen Grandi, bu durumun küresel bir dayanışma krizine işaret ettiğini ifade etti.
Grandi, dünya genelindeki mülteci yükünün büyük bir kısmını yoksul ülkelerin taşımaya devam ettiğini hatırlatarak, gelişmiş ülkelerin sığınma sistemlerini reform etme yönündeki baskılarının “iyi niyetli” olmadığını, aksine uluslararası dayanışmaya yönelik yeni bir saldırı niteliği taşıdığını söyledi.
BM yetkililerinden gelen bu eleştiriler, Trump yönetiminin göçmenlik konusundaki tavrına yönelik ilk uyarı değil. Mayıs ayında BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği de ABD’deki sınır dışı operasyonlarının ölçeği ve koşulları hakkında ciddi endişelerini dile getirmişti.
KÜRESELCİ GÖÇ GÜNDEMİ
Bu hukuki ve insani tartışmalar, Trump yönetiminin BM’ye yönelik daha geniş ideolojik çatışmasının bir parçası olarak görülüyor. Başkan Trump, geçtiğimiz Eylül ayında BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada BM’nin “küreselci göç gündemini” sert bir dille kınayarak, ülkelere sınırlarını kapatma ve yabancıları sınır dışı etme çağrısında bulunmuştu. Trump, “Açık sınırlar gibi başarısız bir deneyi sona erdirme zamanı geldi. Bunu şimdi bitirmelisiniz. Ülkeleriniz cehenneme gidiyor,” ifadelerini kullanmıştı.
Trump yönetiminin eleştirilere yanıtı ise gecikmedi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tommy Pigott, yönetimin eylemlerinin ABD yasaları ve “güvenli sınırlar ile yasal bir göçmenlik sistemi talep eden Amerikan halkının iradesiyle” tutarlı olduğunu savundu. Pigott, Başkan Trump’ın BM’deki konuşmasının, “küreselci bürokratların yıllardır dayattığı kitlesel ve yasa dışı göçü teşvik eden yıkıcı politikalara karşı bir eylem çağrısı” olduğunu belirtti.
Bu gerilimin somut sonuçları ise insani yardım operasyonlarına doğrudan yansıyor. Temmuz ayında kabul edilen ve kamuoyunda “Büyük Güzel Tasarı” olarak bilinen yasa uyarınca ABD’nin yaptığı keskin fon kesintileri nedeniyle UNHCR, bu yıl küresel iş gücünün neredeyse dörtte birine denk gelen 5 bine yakın çalışanını işten çıkarmak zorunda kaldı.
