Uluslararası Göç Örgütü (IOM), 2015’te başlattığı Gönüllü İnsani Geri Dönüş (VHR) programıyla 100 bininci göçmenin evine varmasını sağladığını duyurdu. Bu rekor, yıllardır Libya’da belirsizlik ve şiddet döngüsüne sıkışan göçmenler için yeni bir sayfa anlamı taşıyor.
Afrika ve Asya ülkesine uzanan dönüş koridoru, aralarında Nijerya, Nijer, Mali, Bangladeş ve Gambiya’nın da bulunduğu geniş bir coğrafyayı kapsıyor. Toplam rakamın yaklaşık 73 bini erkek, 17 bini kadın ve 10 bini tek başına seyahat eden çocuklardan oluşuyor.
IOM Libya Misyon Şefi Nicoletta Giordano, programın hayati önemini şöyle özetledi: “VHR, güvenlik riski yüksek bir ortamda mahsur kalan insanlar için hayat kurtaran bir çıkış yolu sunuyor.” Dönüş öncesi seyahat belgesi temini ve sağlık taramasından, varış ülkesinde psikososyal destek ve yeniden entegrasyona kadar uzanan “kapıdan kapıya” hizmet paketi, göçmenlere sunuluyor.
Programın ana finansörü Avrupa Birliği; İtalya ve İngiltere gibi ülkeler bütçeye katkı sağlıyor. Ancak IOM, Libya’daki ekonomik kriz ve devam eden düzensiz deniz geçişleri nedeniyle ek fon çağrısını yineliyor. Kuruluş, 2025 Libya Kriz Müdahale Planı kapsamında geri dönüş talebinin önümüzdeki aylarda yüzde 20 daha artacağı uyarısında bulundu.
Son haftalar bu artışı doğrular nitelikte. 26 Mayıs’ta Sebha’dan Bamako’ya kalkan charter uçuş, 134 Malili göçmeni evlerine ulaştırdı. Benzer seferler Misrata ve Bingazi’den de sürdü. IOM’e göre kalıcı çözüm, güvenli göç kanallarının açılması ve kaynak ülkelerde geçim projelerinin güçlendirilmesiyle mümkün.
Ulaşılan bu tarihi eşik büyük bir başarı olarak kabul ediliyor. Ancak sahadaki göç yönetimi yükünün azalması için uluslararası toplumun istikrarlı mali destek sağlaması gerekiyor.
