Almanya, Avrupa’nın ekonomik lokomotifi olmasına rağmen son yıllarda ciddi bir demografik ve ekonomik zorlukla karşı karşıya. Yaşlanan nüfus ve vasıflı işgücü eksikliği, ülkenin ekonomik sürdürülebilirliğini ciddi anlamda tehdit ediyor.
Bu sorunların çözümü için Almanya, göç politikalarını yeniden şekillendiriyor ve uluslararası işbirliğiyle göçü organize etmeye çalışıyor. Göç, Almanya için sadece bir sosyal mesele değil; aynı zamanda ekonomik bir zorunluluk ve stratejik bir ihtiyaç haline gelmiş durumda.
Göçmen işgücünü çekmek için çeşitli politikalar devreye alınmış olsa da sonuçlar istenilen düzeyde değil. Özellikle Mavi Kart uygulaması, AB dışından gelen yüksek vasıflı işçilere cazip çalışma koşulları sunsa da uygulamada hâlâ ciddi bürokratik engeller mevcut. Bu da göçmenlerin Almanya’da çalışma hayatına hızlıca dâhil olmasını geciktiriyor.
Bertelsmann Vakfı’nın hazırladığı 2024 Göç Raporu, bu krizin boyutunu gözler önüne seriyor. Rapora göre, AB dışındaki ülkelerden Almanya’ya 2023 yılında yalnızca 70.459 kişi iş göçü gerçekleştirmiş. Bu rakam, Almanya’nın ihtiyaç duyduğu işgücü miktarının çok gerisinde kalıyor. Özellikle sağlık, teknoloji ve sanayi sektörlerinde iş gücü açığı derinleşirken, ülke ekonomisi bu açığı kapatmak için ciddi bir mücadele veriyor.
Sağlık sektöründe hemşire ve hasta bakım personeline olan talep her geçen gün artıyor. Bu alanda özellikle kadın göçmenler çoğunlukta olsa da potansiyelin tam anlamıyla kullanılmadığı görülüyor. Dijitalleşme sürecinde olan teknoloji sektörü ise IT uzmanları ve mühendisleri çekmek için büyük bir yarış içinde. Sanayi ve inşaat sektörü ise vasıflı eleman eksikliği nedeniyle yavaşlıyor.
Bertelsmann Stiftung’un araştırması, şirketlerin yalnızca yüzde 18’inin yabancı işgücüne yöneldiğini ortaya koyuyor. Bu durum, işgücü krizinin çözümü için mevcut potansiyelin yeterince değerlendirilemediğini açıkça gösteriyor. Kamuoyu ve pazar araştırma şirketi Civey’in anketine göre de Alman ekonomisindeki personel açığı oldukça yüksek. Ankete katılan şirketlerin yüzde 53’ü, özellikle mesleki eğitim almış kişilere duyulan ihtiyacın altını çiziyor. İnşaat, ticaret, turizm ve hemşirelik gibi sektörlerde işgücü sıkıntısı daha belirgin hale geliyor.
Almanya, ‘Vasıflı İş Gücü Göç Yasası’ kapsamında yasal kolaylıklar sunsa da vize ve mesleki yeterlilik belgelerinin tanınması süreçleri hâlâ yavaş ilerliyor. Bu durum, göçmenlerin çalışma hayatına geçişini geciktirerek iş gücü açığının kapanmasını zorlaştırıyor. Federal Çalışma Ajansı verilerine göre özellikle teknoloji, sağlık ve sanayi sektörlerinde yüz binlerce pozisyon doldurulamıyor.
Sağlık sektörü, özellikle kadın göçmen işgücüne büyük fırsatlar sunuyor. Ancak kadınlar, göçmen iş gücünün yalnızca yüzde 31,5’ini oluşturuyor. Eğitim amacıyla Almanya’ya gelen öğrencilerin işgücü piyasasında değerlendirilmesi ise hâlâ masada duran bir diğer çözüm önerisi.
Göçmenlerin köken ülkelerine bakıldığında, Almanya’ya en fazla göç Hindistan’dan geliyor. Türkiye ve Batı Balkan ülkeleri de göçte öne çıkan bölgeler arasında. Ancak Afrika ülkelerinden gelen göçmenlerin oranı oldukça düşük. Bu noktada, Almanya’nın farklı bölgelerden nitelikli işgücü çekmek için politikalarını genişletmesi gerekiyor.
Bertelsmann Stiftung’un raporu, Almanya’nın mevcut göç politikalarının ihtiyaç duyulan iş gücü açığını kapatmada yetersiz olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor. Vasıflı işgücünü çekmek için bürokrasinin hızlandırılması, kadın göçmenlerin potansiyelinin daha fazla değerlendirilmesi ve uluslararası işbirliklerinin güçlendirilmesi kritik bir önem taşıyor.
Göç, Almanya için ekonomik ve sosyal sürdürülebilirliğin anahtarı. Bu yüzden Suriyelilerin geri gönderilmesi gibi tartışmaların yerini, mevcut göçün nasıl daha verimli bir şekilde kullanılabileceği üzerine yapılan tartışmalar almalı. Ancak bu sürecin başarıya ulaşması, kapsamlı bir planlama ve uygulanabilir politikalarla mümkün olabilir.
Göç, Almanya için bir kriz değil; doğru yönetildiğinde ekonomik büyümenin ve toplumsal zenginleşmenin anahtarıdır.
