Finlandiya, Rusya ile paylaştığı 1.340 kilometrelik doğu sınırının 200 kilometrelik bölümüne inşa ettiği çelik çitin ilk 35 kilometrelik kısmını tamamladı. Proje, 2023 sonbaharında Rusya üzerinden gelen 3.500’ü aşkın düzensiz göçmenin sınırı geçme girişimi sonrası hayata geçirildi. Fin yetkililer, çitin “kontrollü geçişi sağlamak” ve “insan kaçakçılığını engellemek” amacıyla dikildiğini savunurken, insan hakları örgütleri bu adımı “Avrupa’nın göçmen karşıtı politikalarının yeni bir halkası” olarak nitelendiriyor.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Finlandiya’nın sınır çiti projesinin “iltica hakkını fiilen engelleyebileceği” uyarısını yaptı. Özellikle, sığınma başvurusu yapmak isteyenlerin fiziksel olarak sınıra ulaşmasının zorlaşması, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 3. ve 18. maddeleriyle çelişiyor. Helsinki ise, “Sınır güvenliği ile insani yükümlülükler arasında denge arıyoruz” açıklamasını yaptı.
2026’da Yürürlüğe Girecek Pakt
Finlandiya’nın bu hamlesi, Avrupa Birliği’nin (AB) 2026’da yürürlüğe girecek Göç ve İltica Paktı ile uyumlu görülüyor. AB, son dönemde “güvenli üçüncü ülke” kavramını genişleterak, sığınmacıları bağlantısı olmayan ülkelere gönderme planlarını hızlandırdı. Ancak, Tunus ve Mısır gibi “güvenli” ilan edilen ülkelerdeki insan hakları ihlalleri, bu politikaların etikliğini sorgulatıyor.
Hibrit Savaşı Taktikleri
2023’teki göç dalgasının arkasında, Finlandiya’nın NATO’ya katılımı sonrası Rusya’nın “hibrit savaş taktikleri” olduğu iddia ediliyor. Fin Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, “Sınırımız, jeopolitik gerilimlerin mağduru oldu” ifadelerini kullandı. Projenin tamamlanmasıyla, sınır geçiş noktalarına yapay zeka destekli gözetim sistemleri de eklenmesi planlanıyor.
Finlandiya, AB ülkeleri arasında sınır çiti inşa eden 6. ülke oldu. Letonya, Litvanya ve Polonya da Belarus sınırında benzer önlemler almıştı. Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri, “Fiziksel engeller, çözüm değil; insani krizi derinleştiriyor” uyarısı yaptı.
