Akdeniz’in mavi sularında binlerce göçmenin hayatını kurtaran sivil deniz kurtarma ekipleri, İtalyan adaleti önüne tarihte ilk kez “yasa dışı göçe yardım” suçlamasıyla çıkarılacak.
Ragusa Mahkemesi, Mediterranea Saving Humans adlı sivil toplum kuruluşunun 6 üyesinin, 2020’de 27 göçmeni kurtardıkları operasyon nedeniyle yargılanmasına karar verdi. Davanın ilk duruşması 21 Ekim 2025’te başlayacak.
Sicilya açıklarında yaşanan olay, Maersk Etienne adlı Danimarka tankerinin bir aydan uzun süredir karaya çıkaramadığı göçmenleri almasıyla başladı. Malta, İtalya ve Libya’nın göçmenleri kabul etmeyi reddetmesi üzerine çıkmaza giren kurtarma operasyonuna müdahale eden Mediterranea’nın Mare Joniogemisi, 27 göçmeni güvenli şekilde Sicilya’ya ulaştırmıştı.
Savcılık, göçmenlerin karaya çıkarılması için Maersk Tankers’ten alınan 125.000 Euro’luk (yaklaşık 4,5 milyon TL) bağışı “maddi çıkar” olarak nitelendirerek suçlamaları ağırlaştırdı. NGO ise bu iddiayı, “kurtarma operasyonlarını desteklemek için yapılan şeffaf bağış” sözleriyle reddediyor.
Yargılanacak isimler arasında NGO kurucularından ve tanınmış aktivist Luca Casarini, Mare Jonio gemisinin kaptanı Pietro Marrone ve geminin doktoru ve diğer mürettebat üyeleri yer alıyor. Casarini duruşmaya hazırlandıklarını belirterek, “Bakanları, hükümet yetkililerini tanık olarak çağıracağız. Bu duruşma, 27 insanı neden denizin ortasında 38 gün boyunca terk ettiklerini sorgulama fırsatı olacak” ifadelerini kullandı. Davanın avukatları, daha önce NGO ekiplerine yönelik açılan tüm davaların soruşturma veya ön duruşma aşamasında düştüğünü, bu yargılamanın ise bir “ilk” olduğunu vurguladı.
CASUSLUK İDDİASI
Davanın dikkat çeken bir diğer boyutu ise sanıkların devlet destekli casusluk faaliyetlerine maruz kaldığı iddiaları. Luca Casarini’nin de aralarında bulunduğu Mediterranea üyelerinin telefonlarının Paragon Solutions adlı İsrail firmasının geliştirdiği casus yazılımla hacklendiği ortaya çıktı. İtalyan hükümeti iddiaları reddetse de, İtalyan Basın Federasyonu (FNSI) konuyu soruşturması için savcılığa başvurdu.
İtalya’nın Libya’ya geri itme politikaları uluslararası hukuk önünde kontrol altında. Mart 2025’te Roma Mahkemesi, 2021’de İtalyan yetkililerin koordinasyonunda Libya’ya geri gönderilen ve işkence gören bir göçmene insani vize hakkı tanıdı. Kararda, “Libya asla güvenli bir yer olarak kabul edilemez” ifadeleri yer almıştı.
Benzer şekilde, Yunanistan’da Adriana gemisi faciasından (650 ölü) sorumlu tutulan 17 sahil güveni görevlisi hakkında dava açıldı. Gemiyi çekmeye çalışırken batırdıkları ve tanıkları susturdukları iddia edilen yetkililer, “gemi batırma” ve “yardımda ihmalkârlık” suçlamalarıyla yargılanacak.
