İsrail’in 12 Haziran gecesi İran’a füze ve dronlarla düzenlediği sürpriz saldırıyla alevlenen çatışma, bölgedeki sivilleri kitlesel göçe zorluyor. İran’ın kuzeyindeki Ermenistan sınır kapısındaki Agarak–Meghri geçidinde her gün yüzlerce yolcu insan pasaport kuyruklarında bekliyor. İnsanlar savaşın bir sonraki hedefi olma endişesiyle ülkeden ayrıldığını söylüyor.
Armenpress ve sahadaki gözlemcilere göre günde 800’e yakın İran vatandaşı ile İran’da yaşayan etnik Ermeniler sınırı geçiyor. Bazıları Erivan’a, diğerleri Gürcistan veya Rusya üzerinden Avrupa’ya devam etmeyi planlıyor. “İran’da kimse mevcut rejimi ve savaşı istemiyor,” diyor Meghri’de mikrofonlara konuşan İranlılar.
İran hava sahasının fiilen kapanması sonrası yabancı ülke vatandaşları da karadan çıkış arıyor. Reuters’ın Azerbaycan kaynaklarına dayandırdığı habere göre sadece beş gün içinde 17 milletten 600’den fazla kişi Astara üzerinden Azerbaycan’a geçti. Ermenistan hattında ise Hindistan, Çin ve AB ülkeleri charter otobüslerle tahliye organize ediyor.
İranlıların kaçışları sadece Ermenistan güzergahı ile sınırlı değil. Türkiye sınır kapıları da yoğun şekilde İran vatandaşlarının geçişlerine sahne oluyor. İran ile Türkiye arasındaki anlaşmaya göre İran vatandaşları 90 gün boyunca Türkiye’de vizesiz şekilde kalabiliyor.
AB VE ASYA TOPLU TAHLİYE YAPIYOR
Avrupa Komisyonu sivil koruma mekanizmasını devreye soktu; Polonya, Litvanya ve Çekya vatandaşlarını Ürdün ve Ermenistan üzerinden taşıyor. Çin Dışişleri yaklaşık 1600 vatandaşını İran’dan, birkaç yüz kişiyi de İsrail’den çıkardığını açıkladı.
İsviçre himayesinde olan ABD Tahran Büyükelçiliği yayımladığı güvenlik uyarısında, Ermenistan kapısının şimdilik açık olduğunu ancak yeniden kapanabileceğini vurguladı. Vize harcı 7 €’dan başlıyor; pek çok İranlı, zamlı döviz kuru nedeniyle Ermenistan’da kalıcı iş arayışına girdiğini belirtiyor.