Kosta Rika hükümeti, ABD tarafından sınırdışı edilen ve ülkede gözaltında tutulan yaklaşık 200 göçmene, üç ay boyunca serbest dolaşım izni vereceğini duyurdu. Karar, insan hakları savunucularının, 81 göçmen çocuğun eğitim ve psikolojik destek gibi temel haklarının ihlal edildiğine dair hükümeti suçlamasının ardından geldi.
İnsani nedenlerle verilecek izin, göçmenlerin iltica başvurusu yapmalarına veya ülkeyi terk etmelerine olanak sağlayacak. Söz konusu göçmenlerin çoğunluğu Afganistan, Rusya, Çin, Pakistan ve Hindistan’dan geliyor. Bu kişiler, ABD Başkanı Donald Trump’ın hızlandırılan deportasyon politikaları kapsamında önce Panama’ya, ardından Kosta Rika’ya yönlendirilmişti. Ancak geçici olması planlanan bu durum aylarca sürünce, insan hakları örgütleri, ABD’nin uluslararası yükümlülüklerini ihlal ettiğini ve bölge ülkelerinin “göçmenler için kara deliğe dönüştüğünü” savundu.
Kamplardaki İnsanlık Dışı Koşullar
Göçmenler, Panama-Kosta Rika sınırındaki bir fabrika binasında tutulduklarını, pasaportlarına el konulduğunu ve temel ihtiyaçların karşılanmadığını aktarıyor. Kamp koşullarının “ağır ihlal” boyutunda olduğunu vurgulayan avukatlar, “İnsanlar kartonlar üzerinde uyuyor, yiyecek kıtlığı var. Çocuklar eğitimden mahrum, aileler psikolojik çöküntü yaşıyor” ifadelerini kullanıyor. Ayrıca, göçmenlere çalışma izni verilmemesinin, hayatta kalma mücadelesini daha da zorlaştırdığı belirtiliyor.
Kosta Rika’nın adımı, Panama’nın geçen ay benzer bir krize verdiği tepkinin ardından geldi. Panama hükümeti, gözaltındaki göçmenleri serbest bırakmış ancak iltica başvurusu yapmalarını yasaklamıştı. İki ülkenin politikaları, Orta Amerika’nın ABD’nin deportasyon politikaları nedeniyle bir “bekleme odasına” dönüştüğü eleştirilerini beraberinde getiriyor.
İzin Çözüm Değil
İnsan hakları savunucuları, Kosta Rika’nın attığı adımı yetersiz buluyor. Göçmenlerin hala yasal statüden yoksun olduğunu ve uzun vadeli çözümler üretilmediğini vurgulayan avukatlar, “Üç aylık süre, kalıcı bir düzenlemenin yerini tutmaz. Çocukların korunması ve ailelerin insanca yaşaması için uluslararası iş birliği şart” çağrısı yapıyor.
