Almanya’da 2022 sonunda yürürlüğe giren “Chancen-Aufenthaltsrecht” (Fırsat İkamet Hakkı), ülkede yıllardır geçici koruma (Duldung) ile yaşayan ve sınır dışı edilme riski altında olan on binlerce göçmen için yasal statüye geçişin önünü açtı. Federal İçişleri Bakanlığı verilerine göre, Nisan 2025 itibarıyla 84.106 kişi bu haktan yararlanarak yasal oturum izni aldı. Hali hazırda yaklaşık 31.400 kişi ise bu statüyle Almanya’da yaşamını sürdürüyor.
2022 yılı sonunda Almanya’da yaklaşık 304 bin kişi sınır dışı edilme yükümlülüğüyle karşı karşıyaydı. Bunların 248 bini “Duldung” (geçici koruma) statüsünde bulunuyordu ve yaklaşık 137 bini beş yıldan uzun süredir ülkede yaşıyordu. “Chancen-Aufenthaltsrecht” özellikle bu uzun süreli göçmenlere yönelik bir geçiş köprüsü olarak tasarlandı.
Bu düzenleme ile göçmenler, 18 ay süreyle “deneme oturumu” alabiliyor. Bu süreçte Almanya’da kalmaya, çalışmaya ve entegrasyon kurslarına katılmaya hak kazanıyorlar. Ayrıca, bu süre zarfında kimlik tespiti ve geçimini sağlama gibi yasal gereklilikleri yerine getirirlerse, kalıcı oturum iznine başvurma hakkı elde ediyorlar.
“Chancen-Aufenthaltsrecht”in en önemli özelliği, başvuru sırasında kimlik tespiti ve geçim kanıtı gibi şartların diğer oturum türlerine kıyasla daha esnek olması. Bu da özellikle uzun yıllardır Almanya’da yaşayan ve topluma entegre olmuş, ancak yasal statüye geçişte engellerle karşılaşan göçmenler için önemli bir fırsat sunuyor.
Düzenleme, 1 Ocak 2026’da sona erecek ve bu tarihten sonra yeni başvuru alınmayacak. Uzmanlar, bu sürenin Almanya’daki düzensiz göçmen sayısının azaltılması ve toplumsal entegrasyonun artırılması açısından kritik bir rol oynadığını belirtiyor.
Federal Hükümet, ayrıca gönüllü geri dönüş programlarını da teşvik ediyor. Özellikle REAG/GARP gibi programlarla, ülkelerine dönmek isteyen göçmenlere maddi ve lojistik destek sağlanıyor. Ancak yapılan araştırmalar, birçok göçmenin Almanya’daki sosyal bağları, iş ve eğitim olanakları nedeniyle ülkede kalmayı tercih ettiğini gösteriyor.
Almanya’daki mevcut uygulamalar, göçmenlere hem yasal statüye geçiş hem de gönüllü geri dönüş için çeşitli seçenekler sunuyor. Ancak uzmanlar, özellikle “Chancen-Aufenthaltsrecht” gibi düzenlemelerin, uzun süredir ülkede yaşayan ve topluma entegre olmuş göçmenlerin toplumsal uyumunu güçlendirdiğini vurguluyor.
