Almanya’da göç ve iltica konuları yıllardır kamuoyunun gündeminde önemli bir yer tutuyor. Hem siyasi hem de sosyal boyutlarıyla bu mesele, dönemsel olarak farklı tonlarda tartışılsa da, BAMF’ın her ay yayımladığı “Aktuelle Zahlen” raporları bu tartışmalara somut veri temeli sağlıyor. Mart 2025 verileriyle birlikte, yılın ilk çeyreği itibariyle Almanya’daki iltica başvurularını daha net bir şekilde okuyabiliyoruz.
2025’in ilk üç ayında Almanya’ya 41.123 iltica başvurusu yapıldı. Bunun 36.136’sı ilk başvuru, 4.987’si ise müteakip başvuru olarak kayda geçti. Bir yıl önce aynı dönemde toplam başvuru sayısı 71.061 idi. Bu da yüzde 42,1 oranında dramatik bir düşüş anlamına geliyor. İlk başvurular bazında düşüş oranı ise yüzde 44,8.
Bu düşüşe etki eden faktörlerden biri, Suriye vatandaşlarına yönelik uygulanan geçici karar ertelemeleri yer alıyor. 9 Aralık 2024 itibarıyla yürürlükte olan bu uygulama nedeniyle Suriye başvurularında birçok karar yalnızca şekli (formel) temelde veriliyor. Bu durum, koruma sağlama oranını doğrudan etkiliyor.
Suriye’den gelen aylık başvurular, bir önceki yılın Mart ayına kıyasla yüzde 61,4 azalmış. Türkiye’den gelen başvurular ise yüzde 52,6’lık bir düşüşle 1885’ten 894’e gerilemiş. Bu rakamlar, hem küresel siyasi gelişmelerin hem de Almanya’nın sıkılaşan göç politikalarının etkisini yansıtıyor olabilir.
Koruma Oranları da Düşüşte
2025’in ilk çeyreğinde BAMF toplamda 84.269 iltica başvurusunu sonuçlandırdı. Bu sayı, geçen yılın aynı dönemine göre %4,5 artmış olsa da, koruma sağlama oranı ciddi şekilde geriledi. Suriye’ye dair çok düşük koruma oranı, yukarıda belirtilen formel karar uygulamasının sonucu.
Başvuru sahiplerinin kökenine göre koruma oranları büyük farklılık gösteriyor. Suriye’deki düşük koruma oranı, Aralık 2024’te yürürlüğe giren “geçici prosedür ertelemesi” ile açıklanıyor. Bu düzenleme, Suriyeli başvuruların ülke içi durum değerlendirmesi yapılmadan hızlıca sonuçlandırılmasını sağlıyor, ancak bu durum koruma şansını da düşürüyor.
Karar Süreleri Kısalıyor, Ancak…
2025’te ortalama ilk ve takip başvurularının karar süresi 12,5 ay olarak belirlenmiş. Ancak son 12 ayda yapılan başvurular için bu süre 4,4 aya kadar düşmüş. Bu iyileşme, Ocak 2024’te yürürlüğe giren “İltica Mahkeme ve İdari Süreçlerinin Hızlandırılması Yasası” ile ilişkilendirilebilir. Fakat hâlâ 180.597 dosya karar bekliyor. En fazla bekleyen dosyalar Suriye (%29), Afganistan (%18,4) ve Türkiye (%17,7) kökenlilerin başvurularından oluşuyor.
Entegrasyon ve Demografik Değişim
Rapor, entegrasyon ve mesleki dil kurslarına katılımın arttığını gösteriyor. 520.582 kişi entegrasyon kurslarına katılım hakkı/şartı almış. 292.444 kişi ise mesleki dil kurslarına yönlendirilmiş. Bu rakamlar, Almanya’nın göçmenlerin topluma uyumunu destekleme çabalarının somut bir göstergesi.
Bu, göçün yalnızca birey temelli değil, aynı zamanda aile yapıları üzerinden de sürdüğünü gösteriyor. Dikkat çeken bir başka veri ise, 4.587 başvuru sahibi bebeğin Almanya’da doğmuş olması. Başvuranların yüzde 71,4’ü 30 yaş altı. Yüzde 40,4’ü ise çocuk yaştaki bireyler (18 yaş altı). Yüzde 62,8’i ise erkek.
Almanya’nın iltica politikasında hem işlem süresi hem başvuru sayısında durağanlaşma yaşanıyor. Özellikle Suriye özelindeki politika değişiklikleri ve Avrupa genelinde artan sınır kontrolleri bu düşüşte etkili. Ancak koruma oranlarındaki düşüş, Almanya’nın iltica sisteminin daha sıkı ve seçici hale geldiğini de açıkça ortaya koyuyor. Türkiye’den gelen başvuruların yüksek oranda reddedilmesi ve Suriyeli başvuruların büyük ölçüde formaliteden ibaret olması, siyasi yönelimlerin değiştiğine işaret ediyor olabilir.
