Polonya Hükümeti, Almanya ile olan sınırında geçici kontroller ile kontrollere başlama kararı aldı. Başbakan Donald Tusk, kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada, bu önlemlerin 7 Temmuz Pazartesi günü yürürlüğe gireceğini duyurdu. Tusk, kararın gerekçesini kontrolsüz göçmen akışını sınırlamak ve azaltmak” olarak açıkladı. Benzer geçici kontrollerin Polonya-Litvanya sınırında da uygulanması planlanıyor.
Bu karar, Avrupa’nın sınır kontrollerinin büyük ölçüde kaldırıldığı Schengen Bölgesi içinde önemli bir gelişmeyi temsil ediyor. Polonya, Almanya ve Litvanya’nın tamamı Schengen üyesi olmasına rağmen, istisnai durumlarda, kamu güvenliğine yönelik tehditler gibi gerekçelerle süreli sınır kontrollerinin yeniden uygulanmasına izin veriliyor. Ancak, bu tür önlemlerin Avrupa Komisyonu’na bildirilmesi ve Brüksel tarafından onaylanması gerekiyor.
Polonya’nın bu hamlesi, Almanya’nın kendi sınır politikalarına uygulamaya başlamasından dolayı yürülüğe giriyor. Almanya Federal Hükümeti, İçişleri Bakanlığı’nın ifadesine göre düzensiz göçü engellemek amacıyla aylardır tüm kara sınırlarında kontroller yürütüyor. Ancak, bu kontroller tartışmalı bir uygulamayı da beraberinde getiriyor. Polis, İçişleri Bakanı Alexander Dobrindt’in talimatıyla, sınırda koruma arayan sığınmacıları geri itiyor (push-back).
“KONTROLLER SCHENGEN’LE UYUMLU”
Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, artan düzensiz göç baskısını gerekçe göstererek ülke sınırlarında yeniden devreye sokulan polis kontrollerini kısa süreli, hedefe yönelik ve Schengen’le uyumlu diye savundu. Merz, “Avrupa iç pazarının serbest dolaşım ruhunu korumak, dış sınırları güçlendirmekle mümkündür” diyerek uygulamayı Schengen’in geleceğine yatırım olarak tanımladı.
Bu geri itme uygulaması, hukuki açıdan ciddi eleştirilerle karşı karşıya. Berlin İdare Mahkemesi, birden fazla davada, bu tür geri itmelerin AB hukukuna aykırı olduğuna hükmetti. Mahkeme kararları, Dublin Tüzüğü kapsamında yapılması gereken bireysel inceleme yapılmaksızın gerçekleştirilen geri itmelerin hukuka uygun olmadığını ve mevcut istisnai şartların bu durumda geçerli olmadığını açıkça ortaya koydu. Mahkemeler, geri itilen kişilerin özellikle Yunanistan veya Polonya gibi ülkelere gönderilmesinin, o ülkelerdeki insan hakları ihlali riskleri nedeniyle de sorunlu olduğuna dikkat çekiyor.
Schengen Bölgesi’nin serbest dolaşım ilkesi, art arda gelen bu ulusal güvenlik odaklı tedbirlerle sarsılıyor. Polonya’nın uygulayacağı kontrollerin pratikte neye benzeyeceği ve AB içi göç yönetimi üzerindeki uzun vadeli etkileri yakından takip edilecek.
