Sudan’ın topraklarında, bir zamanlar umutla bakan gözler şimdi korku ve belirsizlikle dolu. 2023 Nisan’ında başlayan savaş, aradan geçen üç yılda milyonlarca insanı evlerinden, sevdiklerinden ve hayallerinden kopardı. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR)’in son verilerine göre, dört milyondan fazla Sudanlı, yanlarına alabildikleri birkaç eşya ve çocuklarının ellerinden başka hiçbir şeyleri olmadan komşu ülkelere sığındı.
Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasında süren güç mücadelesi, başkent Hartum ve Darfur başta olmak üzere ülke genelinde yıkıcı sonuçlar doğurdu. On binlerce insan yaşamını yitirirken, milyonlarca Sudanlı temel ihtiyaçlardan mahrum kaldı.
SICAK KUMLARDA AYAK İZLERİ
BM’ye göre, savaşın başından bu yana Sudan’dan komşu ülkelere kaçanların sayısı 4 milyonu aştı. Yerinden edilenlerin toplamı ise 12 milyona ulaştı. Bu, dünya genelindeki en büyük göç ve açlık krizlerinden biri olarak kayıtlara geçti.
Mısır sınırında, sıcak kumların üzerinde yürüyen binlerce insanın ayak izleri, geride bıraktıkları hayatların sessiz tanığı. Çad’a ulaşabilenler, çoğu zaman sadece bir çadır bulabiliyor başlarını sokacak. Orada da hayat kolay değil; açlık, susuzluk ve hastalık her gün kapılarını çalıyor.
BM yetkilileri, Çad’ın doğusunda, son bir ayda her gün ortalama 1.400 kişinin sınırı geçtiğini söylüyor. Birleşmiş Milletler çalışanları, yeni gelenleri karşılamak için çabalıyor. Ama yardım yetersiz, kaynaklar ise tükenmek üzere.
Savaşın en ağır etkileri Darfur’da hissediliyor. Son haftalarda El Faşer kentinde RSF’nin saldırıları sonucu en az 100 kişi, çoğu çocuk, hayatını kaybetti. Uluslararası insan hakları kuruluşları, bölgede “etnik temizlik” ve cinsel şiddet vakalarının arttığına dikkat çekiyor. Siviller, silahlı grupların kontrol noktalarında şiddet, soygun ve keyfi infazlara maruz kalıyor.
ÜLKENİN YARISINDAN FAZLASI AÇ
Sudan’da 25 milyondan fazla insan açlık tehdidi altında. BM Dünya Gıda Programı’na göre, ülke nüfusunun yarısından fazlası gıda güvencesinden yoksun. Sağlık altyapısı çökmüş durumda; kolera ve diğer salgın hastalıklar yayılıyor.
2025’in başında Sudan ordusu, başkent Hartum’un kontrolünü yeniden ele geçirdi. Ancak RSF, Darfur ve ülkenin güneyinde etkinliğini sürdürüyor. Uzmanlar, Hartum’un ordu tarafından geri alınmasının savaşın sonu anlamına gelmediğini, çatışmaların farklı bölgelerde devam ettiğini belirtiyor.
Siyasi analistler, Sudan’daki savaşın kısa vadede sona ermesinin zor olduğunu, tarafların silahlanmaya devam ettiğini ve ülkenin fiili olarak bölündüğünü ifade ediyor. Uluslararası toplumun diplomatik çabaları ise şu ana kadar kalıcı bir barış getiremedi.
