Birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü (UNHCR), Akdeniz’in “umut rotası” olmaktan çıkıp “ölüm koridoru” na dönüştüğünü gözler önüne serildiği verileri zaman zaman paylaşıyor. 2024’ün ilk altı ayında 15800’den fazla insan , Avrupa’ya ulaşmak için çıktıkları bu tehlikeli yolculukta hayatta kalmayı başardı. Peki ya 1200’ü aşkın kayıp? Onlar, istatistiklere “ölü veya kayıp” notu düşülen, isimsiz birer rakamdan ibaret.
Birleşmiş Milletler’in soğuk rakamları, Akdeniz’in hüzünlü hikayesini bir kez daha gözler önüne seriyor. 2024’ün ilk yarısında 1000’den fazla mülteci, Midilli’nin kıyılarına umutla çıktı. Peki ya buna nasıl cevap verildi? Geri itmeler, çadır kentler ve insanlık dışı kamplar… UNHCR verileri, Yunanistan’ın “mülteci krizi” değil, “insanlık krizi” yaşadığını haykırıyor.
Her 6 saatte 1 çocuk Akdeniz’in soğuk sularında kayboluyor. 5400 çocuk , bu yolculuğa “oyun” diyecek yaşta bile değilken, aileleriyle birlikte ölüm riskini göze aldı. Suriyeli mülteciler , toplamın yüzde 38’ini oluşturuyor. 13 yıldır süren iç savaş, “kaçış” ı kronik bir gerçeğe dönüştürdü. 2021’den 2024’e deniz yoluyla girişler 2.5 kat arttı. Bu artış, insani krizin derinleştiğinin kanıtı.
Kırık Bir Terazi
UNHCR’nin analizine göre, mültecilerin yüzde 62’si bombaların gölgesinde yaşamaktan, yüzde 18’i açlık ve ekonomik çöküşten, yüzde 12’si siyasi baskı ve zulümden kaçıyor. Libya ve Tunus’tan kalkan yola çıkan kalabalık botlar , birer ölüm tuzağı. İnsanlar, “Avrupa’ya ulaşma umudu” ile “denizde kaybolma riski” arasında kırık bir teraziye dönüşen hayatlarını riske atıyor.
Avrupa Birliği, “sınır güvenliği” adı altında mülteci akınını durdurmak için her yolu deniyor. Yunanistan’daki geri itmeler , İtalya’nın sivil kurtarma gemilerine yaptırımları , Malta’nın “görmezden gelme” politikası… Ancak bu önlemler, göçü engellemek yerine kaçak yolları ve insan tacirlerini besliyor. UNHCR’nin “acil insani koridor” çağrısı ise kulak arkası ediliyor.
Bir Daha Asla
2015’te dünyanın gözü önünde Aylan bebek ile sarsılan Akdeniz’in soğuk suları, bugün yine çocuk cesetleriyle anılıyor. Bu yıl adaya ulaşan her 10 mülteciden 1’i 5 yaş altı çocuk. Peki insanlık, “bir daha asla” dediği o fotoğraflardan ders alıyor mu?Rakamların en acımasız yüzü 5400 çocuk… Kimi annesinin kucağında, kimi bir botun dibinde, kimiyse kimliği bile bilinmeden Akdeniz’e gömülü. 3 yılda 13 kat büyüyen bu trajedi, savaşların ve yoksulluğun nasıl “yönetilemez” hale geldiğinin kanıtı.
Akdeniz’in suları, yıllardır umutları değil, cesetleri taşıyor. UNHCR verileri, Yunanistan’ın “Avrupa’nın bekçisi” rolüne mahkûm edildiğini gösteriyor. Rakamlar, insani değerlerin nasıl rafa kaldırıldığının da fotoğrafı. Akdeniz’in sularına düşen her çocuk, dünyanın vicdanına atılan bir kara leke.
