Sudan, 2023’te patlak veren iç savaşın yarattığı yıkımla tarihinin en ağır insani krizlerinden birini yaşıyor. Uluslararası toplumun sınırlı tepkisi, Sudan’ı “unutulmuş bir savaş” ile baş başa bırakıyor. Yaklaşık iki yıldır devam eden çatışmalar nedeniyle 11 milyondan fazla kişi ülke içinde yerinden edildi.
Dünyanın en büyük iç göç krizine sahne olan Sudan’da, 25 milyonu aşkın insan akut gıda güvensizliğiyle mücadele ediyor. Beş bölgede resmi olarak kıtlık ilan edilirken, gıda erişiminin kasıtlı engellenmesi ve cinsel saldırılar, sivil halka karşı silah olarak kullanılıyor.
Özellikle kadınlar, kız çocukları, Darfur’daki Arap olmayan Afrika kökenliler ve siyasi muhalifler hedef alınıyor. Çocuk asker kullanımı da raporlarda doğrulandı. Uluslararası hukuka yapılan uluslararası çağrılar ise çatışan tarafların BM Güvenlik Konseyi’nin mayıs ayındaki ateşkes çağrısını görmezden gelmesiyle sonuçsuz kaldı.
Medya Susturuldu
Yerel medya kuruluşlarına yönelik baskılar ve iletişim kesintileri, krizin dünya gündemine taşınmasını engelliyor. Sudanlı gazeteciler, son bir ayda El Fasher’deki hastane bombalamaları ve RSF’nin (Hızlı Destek Güçleri) stratejik noktaları ele geçirmesi gibi kritik gelişmeleri bile ancak sınırlı şekilde aktarabiliyor. Haziran ayında Hartum’da düzenlenen insani yardım konvoyuna düzenlenen saldırı, uluslararası yardım kuruluşlarının faaliyetlerini daha da kısıtladı.
2024’te 10 bini aşkın Sudanlı, Avrupa Birliği ülkelerine sığınma başvurusunda bulundu. Başvuruların yüzde 95’i ilk kez uluslararası koruma talep edenlerden oluşurken, Fransa en çok başvuru alan ülke oldu. İlk derecede verilen kararların yüzde 74’ü mülteci statüsü veya koruma sağlarken, 2023’e kıyasla kabul oranı arttı. Ancak 7700’ü aşkın dosya hâlâ beklemede.
Haziran ortasında RSF’nin Darfur’un stratejik kenti El Fasher’i kuşatması, binlerce sivilin ölümüne ve BM’nin “etnik temizlik” uyarılarına yol açtı. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), haziran ayında Darfur’da işlenen savaş suçlarına ilişkin soruşturmasını genişlettiğini duyurdu. Mısır ve Suudi Arabistan’ın arabuluculuğundaki görüşmeler, tarafların anlaşmazlığı nedeniyle temmuz başında askıya alındı.
Sudan’daki kriz, uluslararası toplumun kayıtsızlığı ve bölgesel güçlerin çıkar çatışmaları, trajediyi derinleştiriyor. AB’nin sığınmacı kabul oranlarındaki artış, krizin boyutunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
