Pandemi dönemindeki sağlık personeli açığını kapatmak için başlatılan özel vize programı, Filipinli bir hemşire gibi birçok yabancı sağlık çalışanını İngiltere’ye çekti. Ancak bu hemşire için hayaller kısa sürede kâbusa dönüştü; haksız yere işini kaybedince sınır dışı edilme riskiyle karşı karşıya kaldı.
Büyük bir sağlık personeli açığıyla karşı karşıya kalan İngiltere, 2020’de “Sağlık ve Bakım Çalışanı Vizesi” adıyla yeni bir göçmen işe alım programı başlattı. Amaç, Brexit’in de etkisiyle derinleşen hemşire ve bakıcı eksikliğini yurt dışından personel getirerek gidermekti. Bu çağrıya yanıt veren binlerce sağlık çalışanından biri de Filipinler’den gelen bir hemşire oldu. İngiltere’ye varır varmaz bir bakım evinde işbaşı yapan hemşire, yaşlı hastaların bakımına destek vererek hayallerine ilk adımı attı.
Ancak sadece birkaç ay sonra, çalıştığı kurum geçerli bir neden göstermeksizin hemşirenin işine son verdi. Vize kuralları gereği göçmen çalışanın yalnızca kendisini işe sponsor eden işverende çalışma hakkı vardı ve işini kaybedince vizesi de tehlikeye girdi. Mevzuata göre, işveren sponsorluktan çekildiğinde göçmen çalışana genellikle yaklaşık 60 gün süre tanınıyor; bu süre içinde yeni bir sponsor bulamazsa ülkeyi terk etmek zorunda kalıyor. Haksız yere işten çıkarılan Filipinli hemşire de bir anda kendini sınır dışı edilme tehdidi altında buldu. Büyük umutlarla geldiği ülkede tüm düzeni altüst oldu.
20 yılı aşkın süredir göçmen bakım çalışanları ve onları istihdam eden şirketlerle çalışan deneyimli avukat Rumbidzai Bvunzawabaya, bu vize sisteminin göçmen işçileri son derece savunmasız bıraktığını belirtiyor. Geçen Haziran ayında InfoMigrants’a konuşan Bvunzawabaya, sponsorunu kaybeden göçmen hemşirelerin durumunu “tam anlamıyla bir kâbus” olarak nitelendirmişti. Birçok göçmen sağlık çalışanının İngiltere’ye gelebilmek için yasa dışı aracı firmalara yüksek ücretler ödeyip borçlandığını vurgulayan Bvunzawabaya, işlerini kaybettiklerinde bu borçlarla ortada kaldıklarına dikkat çekti.
Sorunlar Devam Ediyor
Göçmen bakım çalışanlarının yaşadığı bu sorunlar yetkilileri de harekete geçirdi. İngiltere hükümeti, 9 Nisan 2025’te bakım sektörü için yeni işe alım kuralları açıkladı. Buna göre, bakım hizmeti veren işverenlerin yurt dışından eleman getirmeden önce ülke içinde zaten bulunan ve yeni sponsorluğa ihtiyaç duyan göçmen sağlık çalışanlarını işe almayı denediklerini kanıtlamaları gerekecek. Hükümet yetkilileri, bu adımın göçmen işçileri suistimal ve sömürüye karşı korumayı amaçladığını belirtiyor.
Haksız yere işten çıkarılan Filipinli hemşire ise belirsiz geleceğine rağmen İngiltere’de kalıp mesleğini sürdürme umudunu koruyor. Yeni bir sponsor bulabilmek için çabalayan hemşire, hem kendi hayallerini gerçekleştirebilmek hem de benzer durumdaki diğer göçmen sağlık çalışanlarına destek olabilmek için mücadelesine devam ediyor.
