Avrupa Birliği’nin (AB) yeni göç politikası, daha uygulamanın başında ciddi bir sınavla karşı karşıya. Üye ülkeler, pazartesi günü Lüksemburg’da düzenlenen İçişleri ve Göç Bakanları toplantısında, “sınır dışı gücü” ve “iade merkezleri” gibi teknik detayları görüşürken, asıl gerilim “kim, ne kadar mülteci kabul edecek” sorusu etrafında yaşandı.
2023’te anlaşmaya varılan ve önümüzdeki Haziran ayında tam olarak yürürlüğe girmesi planlanan AB Göç ve İltica Paktı, en ağır göç yükünü taşıyan ülkelere diğerlerinin ya maddi destek ya da personel, ya da doğrudan mülteci kabul ederek yardım etmesini öngörüyor. Pek çok hükümet, kapılarını açmaktansa cüzdanlarını açmayı tercih ediyor. Toplantının ardından yapılan açıklamalar, ortak bir sorunu işaret ediyor: Göçmen kabul etmek yerine finansal katkı sağlamak.
KABUL YERİNE PARA
Belçika, kendi mülteci kabul sistemlerinin “dolu” olduğunu belirterek, ülkesinin mali katkıda bulunacağını ilan etti. Aşırı sağcı Finlandiya İçişleri Bakanı ise daha net bir ifade kullanarak, diğer AB ülkelerinden göçmen almayacaklarını söyledi. Hollanda hükümet politikası olarak para ödemeyi, insan kabul etmeye tercih ettiğini duyururken, İsveç, son on yılda çok fazla sığınmacı kabul ettiklerini öne sürerek daha fazlasını alma konusunda isteksiz olduklarının altını çizdi.
Herkesin para ödemeye razı, ancak hiç kimsenin mülteci kabul etmek istememesinin büyük bir problem olduğu vurgulanıyor. Avrupa Komisyonu’nun “göç baskısı altındaki” ülkeleri belirlemesi gecikse de, İtalya ve Yunanistan’ın bu listede başı çekiyor. Söz konusu ülkeler, mülteci başvurularının genellikle ilk giriş yapılan ülkede incelenmesini öngören Dublin Tüzüğü kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmekte zorlandılar.
TELAFİ MEKANİZMASI DEVREYE GİREBİLİR
Bu tablo karşısında, karmaşık bir “telafi mekanizmasının” devreye girmesi gündeme gelebilir. Buna göre, mülteci kabul etmek istemeyen ülkeler, yardıma ihtiyacı olan ülkelerdeki sığınma başvurularının işleme alınmasını finanse ederek veya idari personel sağlayarak yüklerini dolaylı yoldan paylaşabilecek.
Toplantıda ayrıca, bir AB ülkesinde verilen sığınma kararlarının diğer tüm üye ülkelerce zorunlu olarak tanınmasına yönelik sistem de üzerinde anlaşmaya varılamayan konulardan biri oldu.
