Almanya, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik savaşını protesto ederek veya zorunlu askerlikten kaçınmak isteyen Rus erkeklerin başvurularına büyük oranda koruma statüsü tanımıyor. Federal Göç ve Mülteciler Dairesi (BAMF), Frankfurter Rundschau sorularına verdiği güncel verilerde, savaş başladığından bu yana (24 Şubat 2022 – Haziran 2025) Almanya’ya sığınan 18-45 yaş arası Rus erkeklerin durumunu ortaya koyuyor. Rakamlar, başvuranların ezici çoğunluğunun koruma bulamadığını ortaya koyuyor.
BAMF verilerine göre, söz konusu dönemde toplam 5 bin 391 başvuru kaydedildi. Bu başvurulardan sadece 309’u olumlu sonuçlandı ve başvuru sahiplerine çeşitli koruma statüleri (sığınma, mülteci statüsü, ikincil koruma, geri gönderme yasağı) verildi. Buna karşılık, 2 bin 560 başvuru doğrudan reddedildi. Geri kalan 2 bin 195 başvuru ise genellikle Dublin Tüzüğü uyarınca başka bir AB ülkesinin sorumlu sayılması veya başvurunun geri çekilmesi gibi nedenlerle formel olarak sonuçlandırıldı.
ASKERDEN KAÇMA ULUSLARARASI KORUMA DEĞİL
BAMF, kararların ardında yatan temel kriter olarak, “Ordudan firar edenler (deserter) genellikle uluslararası koruma hakkı elde ederler” açıklaması yaptı. Bu koruma, sınırlı şartlarla, askere alınmak istenen ve vicdani nedenlerle hizmeti reddeden kişiler için de geçerli olabiliyor. Ancak bu durumda korumanın sağlanabilmesi için, kişinin bu ret nedeniyle Rusya’da belirgin bir zulüm riski ile karşı karşıya olması gerekiyor. Özellikle zulüm tehdidinin somut kanıtlarının sunulması bekleniyor.
BAMF, sadece askerlik hizmetinden kaçınma amacıyla, henüz bir celp almadan veya herhangi bir zulüm tehdidiyle karşılaşmadan ülkesini terk eden kişilerin (draft dodger) koruma statüsü almasının çok daha zor olduğunun altını çiziyor. Bu grup, genellikle askerlik yükümlülüğünü yerine getirmek istememe gerekçesinin tek başına uluslararası koruma için yeterli kabul edilmemesi nedeniyle reddediliyor.
RUSYA’DA ZULMÜ KANITLAMAK ZOR
Almanya İçişleri Bakanlığı ve BAMF, mevcut uygulamanın uluslararası hukuk ve AB müktesebatına uygun olduğunu, her başvurunun bireysel olarak ve titizlikle incelendiğini vurguluyor. Son dönemde Ukrayna’dan gelen mülteci akınının yarattığı kapasite sorunları da, başvuru süreçlerinin uzamasına ve bazı eleştirilere neden oluyor. Uzmanlar, Rusya’daki siyasi baskı ortamı nedeniyle askerlikten kaçanların zulüm kanıtı sunmasının pratikte çok zor olduğuna dikkat çekiyor.
Almanya, açıkça Rus ordusundan firar edenlere koruma sağlarken, henüz askere alınmamış ve sadece potansiyel askerlik hizmetinden kaçınmak isteyen Rus erkeklerin başvurularını büyük oranda reddediyor. Rusya’da zulüm riskinin nasıl kanıtlanacağı ise başvuru sahipleri için en büyük engel olarak öne çıkıyor.
