Uluslararası insani yardım ağları, ABD yönetiminin küresel mülteci koruma sisteminin temelini oluşturan finansmanı kesintiye uğratmasıyla tarihi bir çöküşün eşiğinde. Donald Trump’ın başkanlık koltuğuna dönüşüyle birlikte hayata geçirilen ve özellikle Birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü (UNHCR) başta olmak üzere hayati kuruluşlara yapılan fonların askıya alınması, dünya genelinde milyonlarca savunmasız insanın sağlık, barınma ve gıda gibi en temel ihtiyaçlarını karşılayan altyapıyı parçalıyor.
Bu radikal kesintiler, aynı zamanda, ABD sınırlarında ihtiyaç içindekilere koruma ve bakım sağlama anlayışının yerini alan; militarizasyon, caydırıcılık ve kitlesel sınır dışı etme politikalarıyla karakterize edilen “insani yardım-sonrası” bir yaklaşımın yükselişiyle paralel ilerliyor. Trump yönetimi, sınır kapılarında sığınma başvurusu randevularını iptal etme, çok sayıda ülke vatandaşı için geçici koruma statüsünü sonlandırma ve menşe ülkesi gözetmeksizin sığınmacıları Kosta Rika, Panama, El Salvador, Esvatini, Libya ve Güney Sudan gibi güvenli olmayan üçüncü ülkelere geri gönderme politikalarıyla birçok sığınmacının hayatını altüst etti.
BM FELÇ OLDU
Krizin merkezinde, mülteci korumasının küresel çaptaki mihenk taşı olan UNHCR bulunuyor. Örgüt, küresel personel giderlerini %30 oranında azaltmak için ofislerini küçültmek veya kapatmak, 3 bin 500 daimi ve yüzlerce geçici personeli işten çıkarmak zorunda kaldı. Bütçe kesintileri, Bangladeş, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Burundi, Mozambik, Etiyopya, Mısır ve Ürdün gibi ülkelerde sağlık ve ruh sağlığı hizmetleri, beslenme programları, doğum öncesi bakım, toplumsal cinsiyete dayalı şiddetle mücadele programları, kadın ve kız çocukları için cinsel ve üreme sağlığı hizmetleri ile HIV ve verem testi ve tedavisine erişim için UNHCR’ye bel bağlayan 12,8 milyon yerinden edilmiş kişinin, 6,3 milyon çocuğun sağlığını doğrudan tehdit ediyor.
UNICEF, Uluslararası Göç Örgütü (IOM) ve Kızılhaç gibi diğer uluslararası kuruluşlar da benzer fon kayıpları yaşayarak sığınmacılara verdikleri destek çarklarını durdurmak zorunda kaldı.
SİVİL TOPLUM DA ÇARESİZ KALDI
Bütçe kesintilerinin yıkıcı etkisi yalnızca devlet sistemlerini ve uluslararası ajansları zayıflatmakla kalmadı, aynı zamanda sivil toplum kuruluşlarının sığınmacı ve göçmenlere yardım sağlama kapasitesini de ciddi şekilde baltaladı.
Kilit bağışçıların çekilmesiyle bazı örgütler kapasitelerinin yarısından fazlasını kaybetti ve bu durum göçmenler için gıda dağıtımı, barınak ve yasal yardım hizmetlerini tehlikeye attı. Bu kayıplar, yalnızca kritik hizmetleri ortadan kaldırmakla kalmıyor, aynı zamanda bu örgütlerin sığınmacı ve göçmenlerin hakları için savunuculuk yapma kapasitesini de zayıflatıyor.
Giderek kutuplaşan bir dünyada, göçmenleri destekleyen aktivistler ve diğerleri arasındaki genişletilmiş dayanışma biçimleri, mevcut krizi şekillendiren yükselen yabancı düşmanlığı ve ırkçılıkla mücadele etmek için hayati önem taşıyor.
