İkinci Mülakat Soruları ( ANA MÜLAKAT)
Farklı ülkelerde iltica başvurularında bulunan mülteciler ile yaptığımız görüşmeler neticesinde birinci mülakat sırasında matbu olarak sorulan soruları sizler için derledik. Ana mülakat ilticanızın kabul veya reddi ile ilgili bir mülakattır. Bu nedenle bu mülakata somut bilgi ve belgelerle hazırlanmanız gerekmektedir.
Ana mülakat iki bölümden oluşmaktadır:
Birinci bölüm; kimlik tespiti ve yol tespiti, yani Dublin ile alakalıdır.
İkinci bölüm ise; iki sorudan oluşmaktadır.
i. İltica ettiğiniz bu ülkeye neden geldiniz?
ii. Kendi ülkenize neden geri dönemezsiniz?
Bu sorular, asıl mağduriyetinizi anlatacağınız bölüm olup bu iki sorudan oluşan
İkinci Mülakat Muhtemel Soruları
1. Bölüm
Bu bölümde birinci mülakatta sorgulanan konular tekrardan ayrıntılandırılarak
sorulacaktır.
1. Adınız, soyadınız?
2. Doğum yeri, doğum tarihiniz?
3. Ana-baba adınız, ikamet adresleri?
5. Uyruğunuz, dini inancınız?
6. Herhangi bir sosyal gruba, topluluk veya azınlık aidiyetiniz var mı? (din, dil, ırk,
cinsiyet, sosyal grup, politik düşünce, parti)
7. Hüviyetiniz veya kimliğinizi belgeleyen bir belge ibraz edebilir misiniz? (pasaport,
nüfus cüzdanı, aile cüzdanı, ehliyet, geçici pasaport veya kimlik, meslek kimliği, resimli
kredi kartı, resimli diploma, üyelik kartı)
8. İltica başvurusu sırasında teslim ettiğiniz kimliklerinizin dışında başvuru sırasında ibraz edemediğiniz ülkenizde kalan hüviyet belirten başkaca kimlik veya pasaport benzeri evrakınız var mı? Eğer ülkenizde bıraktığınız evrakınız varsa neden getiremediniz?
9. Herhangi bir kimlik ibraz edemiyorsanız, edemediğiniz her belge için tek tek getirememe nedenlerini ifade ediniz? Örneğin pasaportunuz var mıydı? Var ama ibraz edemiyorsanız, nerede olduğunu ve neden getirmediğinizi açıklamanızı istiyorlar. Örneğin ehliyetiniz var mıydı? Var ama ibraz edemiyorsanız, nerede olduğunu ve neden getirmediğinizi açıklamanızı istiyorlar. Örneğin nüfus cüzdanınız var mıydı? Var ama ibraz edemiyorsanız, nerede olduğunu ve neden getirmediğinizi açıklamanızı istiyorlar.
10. Herhangi bir (Schengen, ABD, Kanada) ülke vizeniz bulunmakta mıdır? Evet ise hangi ülke veya ülkeler?
Yorum Notu: Vizeniz iltica ettiğiniz ülkeden farklı ise ve başvuru sırasında vize bitiş tarihinden 6 ay geçmemiş ise iltica işlemleriniz vizenin ait olduğu ülkede yapılmak zorunda kalacaktır. (Kaynak Dublin 3 anlaşması sayfa 11 deki 12. Madde)
11. Herhangi bir (Schengen, ABD, Kanada) ülkede oturumunuz bulunmakta mıdır? Evet ise hangi ülke veya ülkeler?
Yorum Notu: Oturumunuz iltica ettiğiniz ülkeden farklı ise ve başvuru sırasında oturum bitiş tarihinden 24 ay geçmemiş ise iltica işlemleriniz oturumunuzun ait olduğu ülkede yapılmak zorunda kalacaktır. (Kaynak Dublin 3 anlaşması sayfa 11 deki 12. Madde)
12. İltica ettiğiniz ülkeye gelmeden önce kendi ülkenizdeki resmi ikamet adresiniz.
Yorum Notu: Vatanınız dışında başka ülkede ikamet ediyor ve çalışıyorsanız hem kendi ülkenizdeki hem de çalıştığınız ülkedeki ikamet adresinizi vermeniz gerekmektedir.
Önemli Not: Ana mülakatta devlet ya da devlet dışı gruplar tarafından takip edildiğiniz iddiasında bulunup aynı zamanda resmi ikamet adresinizde kaldığınızı belirtirseniz mağduriyet açısından inandırıcılığınızı kaybedip ret alabilirsiniz.
13. Resmi adresiniz dışında saklandığınız adresinizi ifade eder misiniz?
14. Evli misiniz? Evet ise eşinizin adı doğum yeri doğum tarihi, resmi evlilik tarihiniz ve
resmi ikamet adresi nedir?
15. Çocuğunuz var mı? Varsa adı soyadı, doğum tarih ve nerede ikamet ediyor?
Not: Çocuk ve eşinizin adresi sizinle aynı adreste olabileceği gibi farklı adres de olabilir.
16. Eşiniz ve çocuklarınız şu an kendi ülkenizde mi yoksa başka bir ülkede mi? Şu an
bulundukları ikamet ile ilgili bilgi ve belge sunabilir misiniz?
17. İltica ettiğiniz ülkede veya vatanınız dışında başka bir ülkede yasayan kardeş, yakın
akraba, dede, amca, dayı, teyze, hala, kuzen vb. var mı?
18. Kendi Ülkenizde akrabalarınız var mı? (anne, baba, kardeş, amca, hala, dayı, teyze,
dede vb.)
19. Vatanınızda bakmakla yükümlü olduğunuz ya da ekonomik destek vermek zorunda
kaldığınız eş ya da birinci derece akrabanız var mı?
Not: işsiz kalmak, iş bulamamak gibi ekonomik nedenlerle başvuru yapmak iltica için
geçerli bir sebep değildir. Aksine ret gerekçelerinden biridir.
16. Baba tarafından dedenizin adı soyadı nedir?
17. Eğitim durumunuz nedir? En son bitirdiğiniz okullar ve bölüm nedir?
18. Mesleğiniz ve en son hangi iş yerinde çalıştınız, kendi işletmeniz var mıydı, iş yeri
adresiniz?
19. Askerlik yaptın mı?
Dublin Sorgulaması
20. İltica ettiğiniz bu ülkeye daha önce geldiniz mi? Hangi tarihlerde ve ne sebeple
geldiniz?
21. Başka bir ülkeye iltica ettiğiniz mi ve sığınma talebiniz kabul edildi mi?
Not: Şayet başka bir ülkeye müracaat ettiyseniz ve ikinci mülakat diye biline ana mülakatı o ülkede olduysanız iltica ettiğiniz diğer ülkeden ilticanızı geri çekmeden başka bir ülkeye tekrar iltica ettiyseniz ve yeni ülkede de ana mülakatı olursanız hangi ülke iltica
gerekçesini önce açıklarsa diğer ülkedeki iltica başvurusu düşmüş olur. Ya da araştırmayı derinleştirirlerse ikinci ülkedeki ilticanız yok hükmünde sayılıp size ilk başvurduğunuz ülkeye geri Dublin işletebilirler.
22. Eşiniz veya çocuklarınız başka bir ülkeye iltica etti mi, iltica kabul edildi mi, legal bir
ikameti/oturumu var mı?
23. Başka bir ülkeye parmak izi verdiniz mi?
Not: Verdi iseniz, parmak izini verdiğiniz tarihten itibaren 6 ay boyunca Dublin 3
sözleşmesi gereği sizin sorumluluğunuz o ülkededir.
24. Başka bir ülkenin vatandaşı mısınız?
25. İltica ettiğiniz bu ülkeye hangi seyahat güzergahını izleyerek geldiniz, lütfen izah
ediniz.
(Aktarma, seyahat aracı, kara yolu? Uçak? Tren? Gemi?)
26. İltica işlemlerinizin şu anda başvurduğunuz bu ülkede incelenmesine bir itirazınız var
mı?
27. Ülkenizden en son ne zaman, nereye ve nasıl çıktınız?
28. Ülkenizden çıktığınızda ilk giriş yaptığınız ülkeye ne zaman girdiniz, ne zaman
ayrıldınız ve o ülkede yasal olarak mı bulundunuz? (Bunu izah ederken lütfen nasıl ve
ne zaman vatanınızı terk ettiğinizi, hangi ülkeler üzerinden geldiğinizi ve başvuru
yaptığınız bu ülkeye girişinizin nasıl gerçekleştiğini de anlatınız!)
29. İltica başvurusunda bulunduğunuz bu ülkeye (…) en son ne zaman geldiniz?
30. Herhangi üçüncü güvenli bir ülkeden geldiniz mi? (Amerika, Gürcistan, Japonya,
Mısır, Güney Afrika, Brezilya gibi)
Not: Başvuru yaptığınız ülkenin güvenli kabul ettiği bir ülkeden geldiğiniz takdirde iltica
başvurunuz alınacak ancak güvenli bir ülkeden geldiğiniz için bazen başvurunuz yok sayılabilmektedir.
Not2: İster güvenli bir ülkeden gelmiş olun ister daha önce parmak izi verdiğiniz ya da iltica başvurusu yapmak zorunda kaldığınız bir ülkeden çıkıp yeni bir ülkeye iltica ettiğinizde neden ülkeye gönderilmemeniz gerektiği ile ilgili somut bilgi ve belgelere dayalı ikna edici açıklama yapmanız gerekmektedir. (Örneğin o ülkeyle kendi ülkeniz arasında iade anlaşmasının olması gibi) Birinci mülakatta sorulan sorular haricinde aşağıdaki sorular ana mülakatın birinci bölümünde sorulabilmektedir.
31. Ekonomik durumunuzu nasıl değerlendiriyorsunuz?
32. Vatanınızda herhangi bir şekilde politik olarak aktif miydiniz?
33. Herhangi bir siyasi parti üyesi misiniz?
34. Herhangi bir sendika üyeliğiniz var mıdır?
35. Ülkenizde rejime karşı gösteriler/protesto ya da diğer etkinliklerde yer aldınız mı?
36. Daha önce kendi devletinize karşı bir suç işlediniz mi?
İkinci Bölüm:
Yukarıdaki soruları cevapladıktan sonra mülakatı yapan raportör size aşağıdaki açıklamanın benzerini yapacaktır. “Başvuru sahibine gördüğü zulüm ve iltica sebepleri ile alakalı ifadesine başvurulduğu açıklandı. Kendisinin siyasi ya da insani zulümden kaynaklanan endişe ve korkularıyla alakalı gerçekleri beyan etmesi istenmiştir.”
Bu açıklamadan sonra somut bilgi ve belgelerle kendi şahsi mağduriyetinizi açıklayacağınız mülakatınız başlıyor demektir. Ana mülakatın en önemli sorusu “Bu ülkeye geliş sebebinizi lütfen izah eder misiniz?” Bu soruyla mülakatınız başlıyor. Bu soruyla kastedilen, “kimsiniz, başınıza ne geldi ya da gelecek endişesini yaşıyorsunuz, bu nedenle kendi ülkenizde kalamadınız ve ülkenizi terk ederek bu ülkeye sığınmak zorunda kaldınız.” sizi sığınmaya iten sebepleri aşağıdaki sıralamaya göre anlatınız.
C. Siyasi Kovuşturma: Bir insan hakkında devlet takibi, siyasi kovuşturma başlatılması sığınma başvurusu yapma hakkı doğurmaktadır. Bu sebeple hakkınızda yakalama, tutuklama, soruşturma, gözaltı, tutanak, iddianame, hüküm vb. belgeleriniz varsa sizin hakkınızda siyasi kovuşturma var demektir. Bu bölümde siyasi kovuşturma ile ilgili belgelerinizi ibraz etmeniz gerekmektedir.
D. Takip: Sizinle ilgili devlet yada devlet dışı kurumlar tarafından takibin nasıl yapıldığını ve yakalanmamak için takipten nasıl kaçtığınızı örnekleri ile birlikte anlatınız.
E. Baskı, Ayrımcılık, Kanunsuz Ceza, İnsanlık Dışı Uygulama: Maruz kaldığınız baskılar yüzünden iş yerinde mobbinge maruz kalmış veya mahalle baskısından dolayı evinizi taşımış olabilirsiniz. Ya da mevcut kanunlarda suç olmayan şey size yönelik olarak suçlama konusu edilmektedir. Birinci derece aile üyeleri veya beraber çalıştığınız meslektaşlarınız insanlık dışı uygulamalara maruz kalmış olabilirler. Bütün bu nedenlerden dolayı ülkeyi terk etmek zorunda kalmış olabilirsiniz.
F. Korku: İltica başvurunuzda en önemli konulardan birisi somut gerekçelere dayalı korkularınızın olup olmadığının sorgulanmasıdır. Siyasi kovuşturmalardan dolayı hapse atılma korkusu, uzun süre tutuklu kalma korkusu, işkence görme korkusu, devletin bandrol verdiği basılı yayınların daha sonra suç sayılması, onlardan kurtulmak için yakmaya çalışmak ve bu sırada yakalanma korkusu. Korkularınızı, duygularınızı da katarak abartıya kaçmadan doğal halinizle anlatmanız faydalı olacaktır.
G. Zulüm ve Zalimane Uygulamalar: Korkunun en büyük nedenlerinden bir tanesi de insanın zulüm ve zalimane uygulamalarla karşı karşıya kalması korkusudur. AIHS 15/2 Maddesinde bahsedilen temel insan haklarının zorla, zorbalıkla, şiddetle ihlaline zulüm denmektedir. Bu nedenle sıralamanızın burasında insan haklarınızın ihlalini anlatırken hak ihlallerinizin zorla, zorbalıkla, şiddetle ihlal edildiği anlatılmalıdır ki size karşı bir zulüm yapıldığı anlaşılsın.
Örneğin;
Saygı hakkının ihlali: İtibarlı bir insanken önce yalnızlaştırılmış, ötekileştirilmiş, insan içine çıkamaz hale getirilmiş olabilir, daha sonra da vatan haini ve terörist ilan edilmiş
olabilirsiniz. İsimleriniz “Wanted” posteri gibi medya araçlarında boy boy ifşa edilerek insan içine çıkamaz hale getirilmiş olabilirsiniz.
Sırasıyla;
toplantı, seminer konferans, dernekleşme gibi örgütlenme hakkınızın zorla zorbalıkla
şiddetle engellenmesi, sizin ya da çocuğunuzun eğitim hakkının zorla, zorbalıkla şiddetle engellenmesi, yaşam hakkı (sokağa çıkamama) engellenmesi, özgürlük hakkı (uzun tutukluluk) engellenmesi, can güvenliğinizin tehdit altında oluşu (işkence, linç endişesi gibi),
adil yargılanma hakkının engellenmesi, fikir hürriyeti, haber alma verme hakkının zorla zorbalıkla şiddetle engellenmesi, aile birliğinin engellenmesi gibi konulardan bahsederek bu haklarınızın ihlalini somut örnekler ve bilgi ve belgelerle anlatmanız gerekmektedir.
F. İşkence: Sunumunuzun sonuna gelirken ne gibi işkencelere maruz kaldığınızı veya
kalabileceğinizi anlatmalısınız. Birinci derece akraba ve arkadaşlarınızın görmüş olduğu
işkenceleri destekleyici belge olarak kullanabilirsiniz.
Önemli Not: Raportörler çok sayıda mülteci dinlediğinden bıkkınlıkları bulunmaktadır.
Bundan dolayı “biz” değil “ben” merkezli konuşmalısınız. Öncelikle kendinizi, sonra yakın akraba ve çalışma arkadaşlarınızı anlatarak genel konulara girmemeye çalışmalısınız.
Son soru olarak “Kendi ülkenize dönerseniz başınıza ne geleceğini düşünüyorsunuz?” sorulacaktır. Bu soru şu anlama gelmektedir. Raportör artık mülakatı tamamlamaya karar vermiştir. Alacağı bilgileri almıştır. On dakika ile yarım saat arasında mülakatı bitirmeyi düşünmektedir. Anlatamadıklarınız varsa mülakatınızı toparlayınız ve ona göre mülakatınızı planlayınız. Ayrıca raportör “beni öyle bir şeye ikna ediniz ki sizi ülkenizde gönderme kararı almayım” demek istemektedir. Örneğin; ben ülkeme geri gidersem hakkımda yakalama ve tutuklama kararından dolayı hapse atılacağım, uzun süre tutuklu kalacağım ve işkence göreceğim. Aile bütünlüğüm dağılacak ve vücut bütünlüğüm bozulacak. Bu nedenle ben ülkeme dönemem şeklinde bir ifade ve belgeler yeterli olacaktır. En son eklemek istediğiniz bir şey var mı sorusu sonrası mülakat tamamlanır. Tercüman vasıtasıyla size beyanlarınız okunur ve imza altına alındıktan sonra sonuç bekleme süreciniz başlar.
Not: Farklı sorular veya uygulamalarla karşılaştığınız takdirde bizimle paylaşırsanız, biz
de geniş kitlelere yayabiliriz.
Ana mülakat metninin PDF dosyasına aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz:
https://drive.google.com/file/d/1ofZ3vhsj9hf3bP7fnzFu2bR9INofTZwY/view?usp=sharing
Mülakat Öncesi Oktay Özdemir’in şu iki videosunu izlemenizi mutlak derecede tavsiye ederiz.
